Waterschap Rijn en IJssel heeft hoge concentraties PFAS gemeten in zwemplas De Betteld in Zelhem, de Oosterwijkse Vloed en een heel klein stukje van de Baakse Beek. Vermijd uit voorzorg elk contact met het water.
Vermijd contact met het water
Hieronder lees je waar de concentraties PFAS boven de landelijke norm zitten. Het is nog niet helemaal bekend wat het effect van de gemeten concentraties is op de gezondheid. Vermijd uit voorzorg elk contact met het water. Het advies is om het water niet te gebruiken om te drinken, in te zwemmen, mee of in te spelen of om mee te sproeien. Dat geldt voor mensen en (huis)dieren.
Locaties met verhoogde concentraties PFAS
Op de volgende locaties heeft het waterschap verhoogde concentraties PFAS gemeten:
- Zwemplas De Betteld in Zelhem,
- De Oosterwijkse Vloed (van de Betteld tot de Baakse Beek),
- De Baakse Beek (tussen de Oosterwijkse Vloed tot aan de IJssel).
Op dit kaartje zie je waar we verhoogde concetraties PFAS hebben gemeten.
Maatregelen genomen
De provincie heeft een zwemverbod ingesteld voor de recreatieplas. Het waterschap heeft de zwemplas afgesloten van de Oosterwijkse Vloed om verdere verspreiding te voorkomen. Ook heeft het waterschap borden langs de beek geplaatst en een verbod ingesteld op het onttrekken van oppervlaktewater. Mensen die wonen of grond hebben aan de beken of zwemplas hebben een brief gehad.
Metingen
Het waterschap houdt de situatie nauwlettend in de gaten en meet op verschillende plekken de hoeveelheid PFAS. Bekijk hieronder de meetlocaties en de meetwaarden.
Overzicht meetlocaties in de Oosterwijkse Vloed.
Kaart met meetlocaties in en om zwemplas de Betteld.
Zoek in de kaarten hierboven een meetlocatie. Zoek de code van deze locatie op in de tabel hieronder en bekijk de Pfas concentraties.
| Datum | 20-5 2024 | 26-5-2024 | 4-6-2024 | 12-6-2024 | 18-6-2024 | 20-6 2024 | 26-6-2024 | 28-6 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Meetpunt | soort | ||||||||
| BAB35 | 29 | 24,2 | 9,7 | 4 | |||||
| BET00 | water | 6,2 | 10,4 | ||||||
| BET01 | 1630 | 2430 | 2090 | ||||||
| BET03 | 1690 | 1360 | 1240 | 1,4 | 14,9 | ||||
| BET04 | 760 | ||||||||
| BET10 | 0,83 | 6,8 | 1,4 | ||||||
| BMD01 | 8,4 | ||||||||
| BWL03 | 0,07 | ||||||||
| OWV02 | 530 | ||||||||
| OWV08 | 97,8 | 79,2 | 26,8 | 8,9 | |||||
| OWV11 | 187 | 142 | 36 | 11,3 | |||||
| OWV14 | 165 | ||||||||
| HWA L2 | 84 | ||||||||
| HWA L4.08 | 5,7 | ||||||||
| PB02.01 | <10 | ||||||||
| PB03.01 | <10 |
Verder onderzoek
Het waterschap en de provincie onderzoeken verder of PFAS alleen in het oppervlaktewater zit of ook in de (water)bodem en het grondwater. Ook loopt er een onderzoek om de bron van de verontreiniging vast te stellen. Zodra er meer bekend is, delen wij dit op deze website.
Bij toeval ontdekt
De PFAS vervuiling kwam bij toeval aan het licht. Zwemplas de Betteld was onderdeel van een landelijk steekproef. In deze proef werd bij meerdere zwemwateren gemeten of er PFAS in het water zit. In het gebied van waterschap Rijn en IJssel zijn 7 zwemwateren onderzocht. Uit de metingen bleek dat er bij De Betteld en in het Blauwe Meer in Dinxperlo heel veel PFAS in het water zit. Het Blauwe Meer staat niet in verbinding met ander water. De Betteld staat in verbinding met de Oosterwijkse Vloed. Daarom heeft het waterschap ook gemeten in deze beek.
Meer weten over PFAS?
Landelijk is al veel bekend over PFAS. Maar er is ook nog heel veel onbekend. Onder andere het RIVM doet nog veel onderzoek naar PFAS. Meer informatie over PFAS vindt u op:
Veel gestelde vragen
-
Vermijd elk contact met het water van de Oosterwijkse Vloed en zwemplas De Betteld. Dat betekent:
Wat doe je beter niet?
* Drink het water niet. Dat geldt mensen en voor vee, (hobby)kippen en andere (huis)dieren.
* Gebruik het water niet om je (moes)tuin te sproeien
* Zwem niet in de beek of in de Betteld. Speel of verblijft niet op de oevers/ strandjes.
* Vis niet in de beek en eet gevangen vis niet op;
* Gebruik opgepompt grondwater niet totdat meer bekend is over de kwaliteit van het grondwater.
* Eet uit voorzorg geen eieren van kippen die water hebben gedronken uit de Oosterwijkse Vloed.
Wat kan je wel doen?
* Gebruik kraanwater om te drinken en/of om te sproeien. Zodra er meer bekend is informeren wij jou als direct aanwonende, eigenaar en/of gebruiker.
* Zwem alleen in officiële zwemwateren. Kijk voor een actueel overzicht op www.zwemwater.nl.
* Het water uit de omliggende beken, sloten en de IJssel kan je op de normale wijze te gebruiken.
* Eet uit voorzorg alleen eieren uit de supermarkt
-
Dat weten we nog niet zeker. De GGD zegt: Iedereen in Nederland krijgt al PFAS binnen via voeding en drinkwater. Als kinderen of volwassenen af en toe contact hebben met het slootwater, is de extra hoeveelheid PFAS die zij binnenkrijgen klein. Het gezondheidsrisico is dan ook klein. Dit geldt ook wanneer mensen af en toe groenten of fruit eten die zijn besproeid met het slootwater. Twijfel je over de groenten in jouw moestuin? Eet ze dan niet.
-
De GGD geeft aan dat het gezondheidsrisico heel klein is als je een enkele keer in het water hebt gezwommen of het hebt gebruikt. De gezondheidsdienst voor Dieren verwacht dat de gemeten PFAS-gehalten geen vergiftiging bij huisdieren zullen veroorzaken als ze niet regelmatig in aanmerking komen met het water. De adviezen gelden uit voorzorg. Ze zijn vooral belangrijk bij regelmatig contact met het water. Twijfel je? Neem contact op de huisarts of de dierenarts.
-
Wij onderzoeken op diverse locaties in de omgeving van de Oosterwijkse Vloed en de Betteld de bodem en het grondwater. Deze locaties zijn uitgekozen in overleg met de GGD en de provincie. Of verder onderzoek nodig is hangt af van de resultaten van deze onderzoeken. Wij onderzoeken op dit moment geen gewassen, melk of eieren. Maakt u zich zorgen om uw grond, gewassen of producten? U kunt deze natuurlijk zelf laten onderzoeken. De kosten hiervan zijn voor uw eigen rekening. Twijfel je of de PFAS besmetting invloed heeft op de melk van jouw koeien? Overleg dan met de afnemer van de melk.